Financiële gezondheid van jongeren onder druk
In de komende editie van BKR-magazine Inzichtelijk bespreken Christian Meijer (Wijzer in geldzaken), Natalie Aartsen (AFM), Don Ceder (Tweede Kamerlid CU) en Erwin Reyes (BKR) de kwetsbare financiële gezondheid van jongeren. Jongeren lenen steeds minder via geregistreerde kredieten, maar zoeken en vinden alternatieve manieren die níet geregistreerd worden. Verbetering door middel van wetgeving is onderweg, maar tegelijkertijd voelen de gesprekspartners dat ze voortdurend achter de ontwikkelingen aanlopen. Een kleine vooruitblik.
De BKR Monitor 2023 toont aan dat het aantal geregistreerde kredieten afneemt. Dat is ook bij jongeren zo. Maar leningen als die van DUO en financiële constructies als Buy Now Pay Later (BNPL) worden niet bij BKR geregistreerd. En dat lijkt een cruciaal punt te zijn, want uit onderzoek van Wijzer in geldzaken uit 2023 blijkt dat jongeren financieel kwetsbaar zijn. Het onderzoek werd gedaan naar de financiële geletterdheid van Nederland, waarbij de onderzoekers keken naar kennis, gedrag en houding rondom geldzaken. Zo’n 45% van de jongeren tot 25 jaar is niet financieel geletterd en 20% noemt de eigen geldsituatie zelfs uitzichtloos. Die cijfers zijn weinig bemoedigend.
Kwetsbare jongeren
Natalie Aartsen van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) herkent de onderzoeksresultaten. “De druk, vaak door social media, om een bepaalde dure levensstijl te hanteren is groot”. Uit AFM-onderzoek blijkt dat jongeren graag en veel gebruik maken van achteraf betalen, oftewel BNPL. Ook leningen bij DUO zijn noodzakelijk en populair en zijn sinds de inflatie nodig om in het levensonderhoud te voorzien. De genoemde financiële constructies worden niet bij BKR geregistreerd en zo is het in bepaalde mate gissen wat de werkelijke situatie rondom de financiële gezondheid van jongeren is. Don Ceder (Tweede Kamerlid voor de ChristenUnie) stipt terecht ook de rol van de aanbieders van constructies als BNPL aan. “Het is eenvoudig om leeftijdsverificaties te omzeilen en het wordt steeds makkelijker gemaakt om met een druk op de knop gebruik te maken van deze leenvorm. Het is niet alleen een opgave van jongeren zelf om financieel gezond te blijven. Bedrijven hebben ook een zorgplicht richting jongeren om verantwoorde keuzes te maken.”
Wet- en regelgeving
In 2026 komt BNPL onder toezicht van de AFM. Sneller zou wenselijk zijn, maar het gaat om Europese wetgeving die daarna geïmplementeerd wordt in nationale wetgeving. Dat kost nu eenmaal tijd. Wel is in oktober 2023 door de aanbieders van BNPL een gedragscode afgesproken met in ieder geval intenties om te voorkomen dat minderjarigen op deze manier betalen. Ook staat in de gedragscode dat de aanbieders gaan onderzoeken om BNPL-betalingen en -achterstanden te registreren bij BKR. De gesprekspartners aan de ronde tafel constateren ook dat de markt voortdurend nieuwe constructies c.q. kredietvormen produceert. Een effectieve bescherming van de consument en van jongeren in het bijzonder is en blijft nodig. Gezamenlijk optrekken van financiële organisaties in de breedste zin van het woord is daarbij al effectief gebleken. Christian Meijer van Wijzer in geldzaken steekt daarnaast in op een goede financiële educatie van jongeren. Erwin Reyes: “Communicatie en voorlichting zijn essentieel. En BKR-registratie helpt jongeren om stapeling van schulden te voorkomen.”
Het gehele artikel staat in de juli-uitgave van het BKR-magazine Inzichtelijk.